Poznaj klucz do prawidłowego żywienia w chorobie Alzheimera. Nasz przewodnik zgłębia tematykę starzenia się i wpływu prawidłowego żywienia na pacjentów z chorobą Alzheimera. Po lekturze zrozumiesz jak odpowiednia dieta dla mózgu, bogata składniki odżywcze może pomóc w zapobieganiu i spowalnianiu negatywnych efektów choroby.
Dieta w chorobie Alzheimera - zdrowa dieta dla mózgu
Choroba Alzheimera jest jednym z wielu schorzeń wynikających z procesu starzenia się. Choroby neurologiczne, takie jak Parkinson i Alzheimer zaczynają dotykać coraz więcej ludzi na całym świecie.
Wykorzystaj sugestie dotyczące diety śródziemnomorskiej i przemysłowych rozwiązań żywieniowych, które mogą zmniejszyć dolegliwości chorób neurologicznych.
Warto podkreślić, że zasady prawidłowego żywienia są kluczowe w opóźnieniu postępu choroby i podnoszeniu komfortu życia pacjenta. Warto je wdrażać nie tylko w późnej starości, gdy na horyzoncie pojawia się ryzyko choroby Alzheimera.
Diagnoza choroby Alzheimera
Postawienie diagnozy choroby Alzheimera nie jest tak proste jak w przypadku innych, znanych chorób.
Niezbędny jest dokładny wywiad lekarski, który dotyczy zarówno chorego jak i najbliższych mu osób.
Następnym etapem jest wdrożenie leczenia farmakologicznego, które musi być nadzorowane przez lekarza.
Jest to leczenie objawowe, które nie zatrzyma i nie odwróci zmian powstałych w mózgu. Ma zaś na celu opóźnienie dalszych zmian i zadbanie o komfort pacjenta.
Choroba Alzheimera i jej przebieg stanowi ciągły przedmiot badań naukowych.
Coraz większa uwaga zostaje poświęcona prawidłowemu sposobowi odżywiania chorego, czyli wpływowi na mózg i samopoczucie pacjenta
Obszar ten jest też niezwykle ważny z tego powodu, że opiekunowie mogą samodzielnie zadbać o realne podniesienie poziomu komfortu osób z chorobą Alzheimera.
Odpowiedni sposób odżywiania i dostarczania kluczowych składników odżywczych wpływa korzystnie w zapobieganiu i objawowym leczeniu choroby Alzheimera
Chory powinien stosować zbilansowaną dietę, odpowiednią do diety osoby starszej. Spożywanie posiłków powinno odbywać się w regularnych odstępach czasowych. Istotna jest także spokojna atmosfera podczas jedzenia, która nie rozprasza chorego i pozwala mu skupić się na przyswajaniu pokarmu.
Charakterystyka diety w chorobie Alzheimera
Dieta w chorobie Alzheimera powinna obfitować w lekkostrawne posiłki, bogate w kluczowe składniki odżywcze:
- węglowodany,
- tłuszcze,
- białka
- witaminy.
Bardzo ważne jest niedopuszczenie do niedożywienia chorego, co w zaawansowanym stadium choroby nie jest łatwe
Opiekunowie często borykają się z niechęcią i brakiem apetytu u chorego, czasem nawet agresją. Zwiększone ryzyko niedożywienia wynika także z towarzyszących schorzeń takich jak np. brak uzębienia, problemy z przełykaniem, postępująca i nabyta nietolerancja niektórych pokarmów.
W wielu źródłach dotyczących badań nad chorobą Alzheimera znajdziemy informacje na temat zastosowania odpowiednich i zbilansowanych diet opartych na kluczowych składnikach odżywczych (patrz bibliografia).
Wartościowe składniki odżywcze w chorobie Alzheimera
W dużym skrócie można wskazać poniższe produkty, jako wartościowe w diecie pacjenta. Zostały one uwzględnione przez Centrum Prewencji Chorób - CDC
Warto więc w diecie uwzględnić:
- oleje roślinne (np. słonecznikowy, lniany, rzepakowy),
- tłuste ryby morskie (np. dorsz, łosoś, makrela),
- źródłem kwasu omega-3 są także inne owoce morza,
- oliwę z oliwek tłoczoną na zimno,
- siemię lniane,
- orzechy włoskie oraz inne orzechy (zróżnicowanie mile widziane)
- warzywa zielone, takie jak groszek, szpinak, brokuły, a także fasola (w różnych kolorach)
- jaja,
- wątróbkę,
- mleko,
- soję, ryż, kasze.
Jednym z najczęściej rekomendowanych składników w diecie na demencję i choroby Alzheimera są wysokonasycone kwasy tłuszczowe Omega-3, które mają działanie przeciwzakrzepowe i przeciwzapalne.
DHA (Kwas dokozaheksaenowy z grupy kwasów Omega -3) w połączeniu z fosfatydyloseryną mają podstawowe znaczenie w funkcjonowaniu błon neuronowych. Przyczyniają się do bardziej efektywnej funkcji neuroprzekaźników i synaps w mózgu.
Dieta w chorobie Alzheimera powinna być obfita w witaminy
Chodzi o witaminy z grupy B: B2, B4, B6, B12. Mają one istotny wpływ na równowagę psychiczną, układ nerwowy, funkcjonowanie mózgu oraz chronią przed nowotworami. Bardzo ważne jest więc uwzględnienie w diecie produktów bogatych w witaminę B lub zastosowanie suplementacji.
Gdzie szukać witamin?
- Witaminę B2 znajdziemy w nasionach roślin strączkowych, np. grochu, fasoli,
- Witaminę B6, nazywaną także pirydoksyną, w orzechach laskowych i włoskich,
- Witaminę B12 w rybach, jajach, mięsie i nabiale,
- Witaminy z grupy B występują także w warzywach zielonych: szpinaku i brokułach oraz w produktach zbożowych.
Istotnym składnikiem diety w chorobie Alzheimera kwas foliowy - czyli witamina B9
Jest ona niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i krwiotwórczego.
Kwas foliowy odpowiedzialny jest m.in. za przekształcanie aminokwasów, którego wynikiem jest wytworzenie serotoniny czyli tzw. „hormonu szczęścia”. To właśnie ona odpowiada za naszą kondycję psychiczną i utrzymuje ją na prawidłowym poziomie. Kwas foliowy występuje w wielu warzywach i owocach, szczególnie zalecanych do spożycia na surowo, np. w szpinaku, brukselce. Znajdziemy go również w nasionach strączkowych i orzechach.
Efekt synergii witamin daje najlepsze rezultaty
Poszczególne witaminy z grypy B, są ze sobą ściśle powiązane i wzmacniają nawzajem swoje działanie, np. B6, B9 i B12. Dlatego istotne jest przygotowanie diety chorego na Alzheimera w taki sposób, by łączyć produkty bogate w te trzy witaminy. Dzięki temu, będą mogły ze sobą współpracować, tworząc pożądany efekt.
Cholina
Dzięki prawidłowej suplementacji produktów zawierających cholinę możliwe jest opóźnienie procesów demencji. Cholinę można przyjmować w formie tabletek lub też uzupełniać jej niedobory w posiłkach poprzez np. kapustę, orzechy, otręby soję i soczewicę.
Witaminy C, E, A
Dieta w chorobie Alzheimera powinna obfita być także w witaminę C, E i A. Zapotrzebowanie na te składniki dotyczą wszystkich osób starszych. Jadłospis chorego na Alzheimera warto wzbogacić o przeciwutleniacze, które najłatwiej dostępne przyswajalne są w warzywach i owocach. Mają one korzystny wpływ na zdrowie osoby w podeszłym wieku.
Polecane diety w chorobie Alzheimera
Często polecaną przez lekarzy dietą przeciw rozwojowi choroby Alzheimera jest dieta śródziemnomorska. Nie bez potrzeby nazywana jest dietą mind friendly.
Jadłospis ten opiera się głownie na rybach, oliwie, warzywach i owocach.
W diecie należy wyeliminować posiłki ciężkostrawne, przetworzone, fast foody, słone przekąski i cukry proste. Zalecane jest także ograniczenie tłuszczów zwierzęcych.
Kolejnym istotnym wymogiem jest podawanie jedzenia w 5 niewielkich, łatwo przyswajalnych posiłkach.
Co ciekawe, badania potwierdzają korzystny wpływ stosowania w diecie chorego przyprawy - kurkumy. Kurkumina zawarta w kurkumie przyczynia się do lepszej sprawności umysłowej u osób starszych. Kurkumina działa najlepiej w połączeniu z piperyną, występującą w pieprzu.
Ważne jest, by posiłki podane dla osoby chorej nie przysparzały jej problemów z gryzieniem i połykaniem.
Nieprzyjmowanie posiłków skutkuje niedożywieniem i szybszym rozwojem choroby.
Aby zniwelować te problemy rekomenduje się blendowanie potraw, odpowiednie siekanie składników, co znacznie ułatwiają nowoczesne technologie (różnego rodzaju roboty kuchenne).
Istotne jest jak najszybsze włączenie odpowiedniej diety, która opóźnia postępowanie choroby i podnosi komfort życia pacjenta.
Obok zmiany jadłospisu najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie gotowej diety przemysłowej, która zawiera wszystkie niezbędne składniki wymienione wcześniej, a dodatkowo jest prosta w podaży oraz przygotowaniu.
Diety przemysłowe mogą występować w formie pysznych wysokokalorycznych i wysokobiałkowych koktajli (np. Nutrego Forte), które w niewielkiej objętości zawierają wszystkie niezbędne składniki odżywcze, nie wymagają gotowania, ani gryzienia i z łatwością mogą zastąpić pełnowartościowy posiłek. Są to drinki odżywcze gotowe do spożycia, które można spożywać samodzielnie lub dodawać do innej formy jedzenia. Są bardzo skuteczne w przypadku gdy chory nie chce jeść, albo z różnych przyczyn odmawia współpracy.
Gotowe diety mogą także występować w formie proszku, którym suplementuje się posiłki chorego (zobacz diety w proszku). Dosypuje się je do pokarmów aby zmienić ich konsystencję, a także uzupełnić kaloryczność i podaż witamin wraz z mikroelementami.
Instanth Neo - Dieta przemysłowa stworzona na potrzeby pacjentów z chorobą Alzheimera
Jako specjaliści od żywienia medycznego szczególnie polecamy nowoczesną dietę Instanth Neo.
Jest to bezsmakowa, wysokokaloryczna dieta w proszku przygotowana specjalnie do postępowania dietetycznego dla pacjentów z chorobą Alzheimera o łagodnym bądź umiarkowanym stadium zaawansowania.
- Instanth Neo zawiera ekskluzywną kombinację składników odżywczych do odżywienia mózgu u pacjentów z chorobą Alzheimera.
- Zawarte w produkcie kwasy przyczyniają się do tworzenia ciał ketonowych i mogą kompensować obecny deficyt energii u pacjentów z Alzheimerem. Powstałe ciała ketonowe dostarczają mózgowi energii.
- Dodatkowo Instanth Neo zawiera także unikalne połączenie wspomnianych wcześniej witamin i składników mineralnych, które działają w sposób przeciwzapalny i przeciwutleniający.
- Wszystkie te wyjątkowe składniki sprzyjają funkcji poznawczej pacjentów z chorobą Alzheimera.
- Działanie Instanth Neo zostało potwierdzone badaniami klinicznymi.
Instanth Neo zostało wyróżnione i nagrodzona przez Amerykańskie Towarzystwo Żywienia Poza- i Dojelitowego (ASPEN). Badania nad skutecznością diety Instanth Neo chroniącej przed deficytami pamięci wywołanymi przez infuzję mózgowo-komorową oligomerów peptydu amyloidu-β (AßOs), zajęło pierwsze miejsce w dwóch kategoriach: Odżywianie i metabolizm oraz Najlepsze Międzynarodowe Badanie 2020.
Podsumowanie
Podsumowując, bardzo istotną kwestią w chorobie Alzheimera, obok leczenia farmakologicznego jest prawidłowa, zbilansowana dieta bogata w zalecane przez specjalistów składniki odżywcze.
Skuteczność diety zależy od wielu czynników, jak odpowiednio dobrane tłuszcze, suplementacja odpowiednich witamin i składników mineralnych.
Ważne jest zaspokojenie podstawowego zapotrzebowania organizmu na składniki odżywcze, np. poprzez stosowanie diety przemysłowej, tak aby nie dopuścić do niedożywienia pacjenta. Niedożywienie skutkuje pojawieniem się powikłań, jak np. odleżyny, brak sił, kłopoty z poruszaniem się, co znacznie wpływa na obniżenie standardu życia pacjenta i opiekuna.
BIBLIOGRAFIA:
- Owen O E, i inni, Brain Metabolism during Fasting.J Clin Invest. Oct; 46(10):1589–1595.1967
- Drenick, E. J. i inni, Resistance to symptomatic insulin reactions after fasting, J. Clin. 51: 2757-2765. 1972
- Sokoloff L. Energetics of functional activation in neutral tissues, Neurochem Res.; 24(2):321-9. 1999
- Elżbieta Napiórkowska, Jolanta Łodzińska, Zeszyty naukowe nr 51, Narastające roblemy starzejącego się społeczeństwa polskiego- problemy geriatryczne
- Marta DochniakB, Katarzyna EkiertB, Żywienie w prewencji i leczeniu choroby Alzheimera i choroby Parkinsona
- Parnowski T.: Choroba Alzheimera. Lek. PZWL, Warszawa 2010
- Cichocka A.: Dieta śródziemnomorska w profilaktyce pierwotnej choroby niedokrwiennej serca. Otył. Zab. Przem. Mat. 2005, 3, 30–39.
- Grajeta H.: Rola żywienia w chorobie Parkinsona i Alzheimera. Roczniki Naukowe Wrocławskiego Oddziału PTFarm 2010, nr 16, Wrocław 2011, 27–35.
- Sikora E., Scapagnini G., Barbagallo M.: Kurkumina, stan zapalny, proces starzenia i choroby związane z wiekiem. Ageing 2010, 7, 1.