Dieta po operacji - produkty żywieniowe i porady zastosowania diety specjalistycznej

Prawidłowa dieta przed planowanym zabiegiem chirurgicznym jest bardzo ważną kwestią poruszaną zarówno przez lekarzy, jak i dietetyków.

Poddając się operacji, pacjent powinien przygotować swój organizm na duży wysiłek. Musi zatem być odpowiednio odżywiony, co określają m.in. rekomendacje Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.

Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu żywieniowemu, możliwe jest zatrzymanie niebezpiecznych powikłań pooperacyjnych oraz skrócenie czasu hospitalizacji.

Jakie są kluczowe aspekty prawidłowego odżywienia w okresie pooperacyjnym:

• Czas rekonwalescencji jest krótszy przy dobrym odżywieniu pacjenta,
• Dieta powinna być indywidualnie dostosowana do rodzaju operacji i stanu zdrowia pacjenta,
• W przypadku trudnych schorzeń lub operacji rokowania pacjenta są wyższe,
• Zapobiegają niedożywieniu i jego konsekwencjom, które mogą objawiać się powikłaniami.

Spis treści:

• Przygotowanie do zabiegu
• Kiedy można zacząć jeść po narkozie?
• zabiegi w znieczuleniu ogólnym oraz zabiegi na jamie brzusznej lub na klatce piersiowej
• Jaka powinna być dieta po operacji?
• Jakie produkty wybierać
• Produkty, które należy wyeliminować z diety
• Dieta po operacji układu pokarmowego
• Jak zwalczyć brak apetytu
• Zdrowe i kaloryczne odżywianie skraca czas leczenia i rekonwalescencji

Przygotowanie do zabiegu

Okres przedoperacyjny jest niezwykle ważny dla chorego, dlatego tak istotne jest przygotowanie do zabiegu, zarówno psychiczne jak i fizyczne.

Kwestie żywienia przed operacją, powinny być szczegółowo omówione z lekarzem lub dietetykiem.

Zazwyczaj zalecana jest dieta opierająca się na zasadach zdrowego odżywiania. Ma ona dostarczyć niezbędnych składników odżywczych, które pozwolą na szybką regenerację po zabiegu operacyjnym.

Inaczej jest w przypadku pacjentów przygotowywanych do operacji w obrębie przewodu pokarmowego – wtedy zalecane jest głodzenie przedoperacyjne 12-24 godziny, a w przypadku operacji jelita grubego ten okres sięga 48 godzin. Wszystkie kwestie powinny być szczegółowo omówione z lekarzem prowadzącym - wydaje on rekomendacje działania.

Kiedy można zacząć jeść po narkozie?

To pytanie najczęściej pojawia się wśród pacjentów. Dieta po operacji oraz szybkość spożycia posiłków po zabiegu, zależy od jego rodzaju.

Standardowo w pierwszych godzinach po operacji ilość posiłków ulega ograniczeniu.

Po wykonanym zabiegu w znieczuleniu miejscowym, np. operacji ortopedycznej bądź w przypadku drobnych operacji, np. przepukliny - posiłki mogą być już przyjmowane dość szybko.

Bardzo często już w pierwszej dobie lekarz zaleca przywrócenie diety doustnej.

Ma to na celu zminimalizowanie ryzyka powikłań infekcyjnych, skrócenie czasu hospitalizacji, a także zapobieganie skutkom niedożywienia. Zazwyczaj wybierana jest dieta lekkostrawna, a zatem lekki, mały posiłek w postaci kleiku, bądź budyniu.

Inaczej jest po zabiegach w znieczuleniu ogólnym, wykonanych na jamie brzusznej bądź klatce piersiowej.

W celu uniknięcia dodatkowych obciążeń tych miejsc, zalecane jest wstrzymanie się od posiłków, do chwili, gdy zaleci je lekarz.

Jeżeli operacja dotyczyła przewodu pokarmowego i pacjent nie będzie w stanie przyjmować posiłków samodzielnie - żywienie będzie podawane przez sondę bezpośrednio do żołądka.

Wymagany jest tutaj inny typ diety, tak zwana dieta do sondy.

Dieta do sondy jest bardzo dobrym rozwiązaniem ze względu na jej skład oraz łatwość w podaży.

Dostarcza ona pacjentowi niezbędnych składników odżywczych, a w jednym opakowaniu znajduje się dobowa dawka kalorii.

W naszej ofercie dostępne są dwie kompletne diety na 1200 lub 1500 kalorii.

Polecamy dietę do sondy Trophic Basic lub dietę Trophic Fiber z błonnikiem - obie po 1200 kcal.

Z kolei dietą na 1500 kalorii jest Trophic 1.5 w litrowym opakowaniu.

Zobacz diety do sondy

Jaka powinna być dieta po operacji?

Dieta pooperacyjna, nazywana jest także dietą rekonwalescenta. Powinna opierać się na przyjmowaniu niewielkich ilościach posiłków, które są źródłem łatwo przyswajalnych składników odżywczych.

Posiłki powinny być przygotowywane na parze, pieczone w folii, bez użycia tłuszczu. Należy wykluczyć produkty marynowane, ostre, przetworzone.

Dieta lekkostrawna wyklucza ciężkie, obciążające układ pokarmowy potrawy w okresie okołooperacyjnym.

Należy wybierać składniki, które łatwo ulegają trawieniu, są szybko przyswajalne. Ilość posiłków, które należy przyjmować w ciągu dnia to od 5 do 8.

Zatem będą to niewielkie porcje, a ich spożycie powinno odbyć się bez zbędnego pośpiechu.

Do przygotowywanych posiłków warto wybierać produkty, które w swoim składzie mają substancje immunomodulujące - argininę oraz kwasy omega-3.

Kwasy omega-3 mają silne właściwości prozdrowotne i pełnią istotną funkcję w rekonwalescencji. Bogatymi źródłami kwasów omega-3 są ryby (np. świeży łosoś, wędzona makrela), olej roślinny (lniany), czy też orzechy włoskie.

Arginina odgrywa kluczową rolę w gojeniu ran i odleżyn, dlatego należy uwzględnić ją w swojej diecie po operacji. Źródłem argininy są m.in. orzechy włoskie, nasiona słonecznika i kasza gryczana.

Warto podkreślić, że wszystkie diety medyczne stosowane w okresie okołooperacyjnym, albo bezpośrednio po operacji spełniają omówione tu wymagania.

Ważnym czynnikiem gotowych diet jest również łatwość ich podania i brak problemów w przygotowaniu.

Gotowe diety przemysłowe nie są też o wiele droższe od przygotowywanego jedzenia w kuchni. Oczywiście zależy to mocno od skali przedsięwzięcia. Gotowanie posiłków specjalnych dla niewielkiej liczby pacjentów i diecie lekkostrawnej jest najdroższe jeżeli chodzi o czas pracy personelu kuchennego. Trudno jest także zachować różnorodność wymagań dietetycznych dla różnych pacjentów.

Czas ten może zostać znacznie zredukowany, jeśli uzupełniamy dietę żywieniem medycznym.

Jakie produkty wybierać po operacji?

Jeśli nie ma przeciwwskazań w okresie rekonwalescencji należy wybierać produkty bogate w białko, kwasy omega-3, argininę i inne składniki odżywcze. Mają być one lekko strawne, ale i zachęcające do spożycia.

Produkty zalecane w czasie pooperacyjnym:

• pieczywo pszenne,
• płatki np. owsiane,
• drobny makaron,
• ryż,
• gotowane warzywa, np. ziemniaki, marchewka,
• jajka, najlepiej gotowane lub na parze,
• rozdrobione, gotowane białe mięso, np. królik,
• kasze, np. manna,
• kaszki, kisiele,
• maślanka, twaróg

Dietę po operacji warto zacząć od zup w postaci kremów, ugotowanych na wywarach warzywnych.

Wybierając warzywa i owoce należy sięgać po dojrzałe, a przed spożyciem należy pozbyć się ich skórki. Dodatkowo należy spożywać duże ilości wody niegazowanej.

Produkty, które należy wyeliminować z diety po operacji:

• produkty smażone i głęboko przetworzone,
• tłuste mięsa,
• warzywa m.in. bób, fasolę i kapustę,
• produkty mleczne o wysokiej zawartości tłuszczu,
• tłuste sery, serki topione i pleśniowe,
• napoje gazowane i kawa.

W okresie okołooperacyjnym należy także wykluczyć ostre przyprawy, słodycze i przede wszystkim używki. Jest to szczególnie trudne, jeżeli pacjenci mają swoje uporczywe przyzwyczajenia.

Jeśli lekarz zaleci dietę płynną, należy wtedy zrezygnować z klasycznych posiłków. Taka forma diety jest łatwiej przyswajalna i nie dochodzi do podrażnienia jelit.

W diecie pooperacyjnej polecamy skorzystanie z dodatkowego wsparcia, jakim jest żywienie medyczne. Pyszne, odżywcze drinki EnergyZip zawierają niezbędną, w czasie rekonwalescencji, ilość białka oraz witamin i składników odżywczych. Można je wypijać samodzielnie lub w połączeniu z owocami lub płatkami. Dodatkowo niegęsta i aksamitna konsystencja ułatwia połykanie, a smak zachęca do wypicia.

Dieta po operacji układu pokarmowego

W okresie pooperacyjnym układu pokarmowego pacjenci powinni unikać produktów bogatych w błonnik.

Spożywając go, narażamy się na podrażnienia operowanej tkanki, a co tym idzie- błonnik może wywołać ból brzucha i wzdęcia. Po operacji jelita grubego dieta powinna być lekkostrawna, konieczne jest wyeliminowanie produktów z błonnikiem, ostrych i wysoko przetworzonych jak np. chipsy, słodycze.

Należy także wystrzegać się serów, tłustych produktów mlecznych i tłustych mięs.

Często w pierwszych dobach po operacji układu pokarmowego lekarz zaleca dietę płynną. Jest ona bardziej korzystna, gdyż nie podrażnia jelit, układu pokarmowego i jest łatwiej przyswajalna.

Brak apetytu po operacji - jak możemy mu przeciwdziałać

Po zabiegu operacyjnym częstym zjawiskiem jest brak apetytu u pacjenta. Jest on osłabiony, nie ma chęci na posiłki. Najważniejsze, by nie dopuścić do niedożywienia osoby po zabiegu operacyjnym.

Posiłki nie muszą być nudne i mdłe.

Można użyć aromatycznych ziół jak tymianek, czy bazylia. Posiłek powinien być estetycznie podany, a jego wygląd ma zachęcać do spożycia. Atmosfera przy jedzeniu ma być bezstresowa, a posiłek powinien być spożywany wolno.

Bardzo dobrym pomysłem jest zastosowanie bezsmakowej diety w proszku- Immax.

Jest to innowacyjne rozwiązanie, dzięki któremu dostarczymy dodatkowych kalorii, białka i witamin dla pacjenta. Immax można dodać zarówno do dań słodkich jak i słonych, nie zmieniając ich smaku. Formuła proszku pozwoli na stworzenie diety o dowolnej kaloryczności, dopasowanej do potrzeb pacjenta. Jest dobrym rozwiązaniem wzbogacającym dietę pacjenta w okresie okołooperacyjnym.

Czas rekonwalescencji jest krótszy przy dobrym odżywieniu pacjenta

Stan odżywienia osoby w okresie okołooperacyjnym jest bardzo istotny. Ma on wielki wpływ na okres hospitalizacji i powrót do zdrowia pacjenta. Należy odpowiednio przygotować się do zabiegu operacyjnego, wdrażając prawidłową dietę bazującą na zdrowych, łatwo przyswajalnych produktach.

O rodzaju diety po operacji decyduje lekarz bądź dietetyk. W okresie rekonwalescencji należy spożywać posiłki lekkostrawne, zawierające białko, argininę, kwasy omega-3, witaminy oraz składniki odżywcze.

Dieta powinna być dostosowana do rodzaju operacji i stanu zdrowia pacjenta.

Obok odpowiedniej diety bardzo często rozwiązaniem dla pacjenta staje się gotowe żywienie medyczne w postaci diet doustnych, diet dojelitowych i w proszku.

Nutripharma to dystrybutor produktów marki Prodiet Medical Nutrition. W swoim portfolio posiadamy diety dopasowane do potrzeb pacjenta i opiekuna. Polecamy wsparcie żywieniowe w postaci pysznych, odżywczych koktajli EnergyZip, diety w proszku: wysokobiałkowy Trophic Basic Powder, bezsmakowy Immax czy też dietę dla osób z zaburzeniami trawienia i wchłaniania- Peptimax. W swojej ofercie mamy także linię diet do sondy Trophic.

Już niedługo nasze portfolio powiększy się o nowe produkty, w tym m.in. dietę w proszku Trophic Infant Junior przeznaczoną dla dzieci.

Zapraszamy na www.nutripharma.pl bądź do kontaktu tel. 720 877 720. Oferujemy najwyższej jakości diety, profesjonalnej doradztwo i dostawę w jeden dzień roboczy. Dla nas liczy się pacjent.

Poniżej znajdziecie Państwo polecane produkty:

Często zadawane pytania:

Jak długo trwa osłabienie po operacji?

Efekt osłabienia można przyspieszyć prawidłowym żywieniem pacjenta.

Brak apetytu po operacji - jak temu zaradzić?

Pacjent może być tak słaby po operacji, że nie ma chęci na jedzenie. Nie zmienia to faktu, że nadal potrzebna jest mu pełna dieta, przynajmniej 1200 kcal. Jednym ze sposobów jest sporządzanie smacznych posiłków, podawanie pysznych drinków oraz ładne dekorowanie potraw. Jedzenie musi zachęcać.

Czym wzmocnić organizm po operacji?

Cały ten artykuł został poświęcony wzmocnieniu organizmu po operacji. Zapoznaj się z nim, a następnie skonsultuj z lekarzem.

Dieta po operacji przepisy

Jeżeli szukacie Państwo przepisów, zapraszamy do działu przepisy

Opracowanie merytoryczne artykułu

Opracowanie merytoryczne artykułu:
Ida Hoffmann
Specjalista ds. Żywienia Klinicznego
Założycielka firmy Nutripharma

Bibliografia:

1.Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyk. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014

2. Marciniak-Łukasik K.: Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3, Żywność. Nauka. Technologia.Jakość, 2011 IX. Peckenpaugh N.: Podstawy żywienia i dietoterapia, Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Warszawa 2012

3.Kapała A.: Praktyczny przewodnik po ONS, Wydawnictwo Scientifica, Kraków 2015

4. Lopez-Hellin J.,Bagna-Fustegueras J.A.,Vidal M. i wsp.: Perioperative nutrition prevents the eldery protein losses in patients submitted to gastrointestinal surgery. Clinical Nutrition 2004: 23: 1001-1008.

5.Sobotka L. i współ., Podstawy żywienia klinicznego, Warszawa 2008, PZWL